Secta schismatica czy Ruthenica Ecclesia? Problematyka przynależności prawosławnych Rusinów do chrześcijańskiego universum w świetle „Annales Poloniae” Jana Długosza
Celem wystąpienia jest ukazanie obrazu Rusi chrześcijańskiej w „Rocznikach”, w szczególności miejsca prawosławnych Rusinów przyznawanego im przez dziejopisa w chrześcijańskim universum. Podjęcie dociekań nad opinią kronikarza o Rusi i Rusinach wiąże się z próbą rekonstrukcji jego wyobrażeń, ocen i sądów na temat tego narodu, a tym samym ze studiami nad problematyką mentalności oraz świadomości wspólnoty słowiańskiej w pełnym średniowieczu. Zagadnienie postrzegania chrześcijaństwa w rycie wschodnim przez Długosza łączy się nierozerwalnie z pytaniem o miejsce Kościoła prawosławnego we współczesnym kronikarzowi państwie polsko-litewskim i o sposób traktowania go przez mieszkańców Korony, zwłaszcza przez elity polityczne i kościelne. Istotne jest również postawienie pytania o przenikanie ruskich świętych do polskiej tradycji liturgicznej. Proces utożsamiania pojęć Ecclesia z Kościołem łacińskim leżał u podstaw pewnej ambiwalencji kronikarza w przyznawaniu, czy też odmawianiu przynależności prawosławnych Rusinów do świata chrześcijańskiego.