Trzynastowieczny Wołyń był obszarem geograficznym graniczącym od zachodu z chrześcijańską Polską a od północy z Jaćwieżą. Śmierć Romana Mścisławowicza w 1205 przyniosła zachwianie sytuacji w ziemi halicko-włodzimierskiej. Polityka jego synów początkowo opierała się na wykorzystaniu sił jaćwiesko-litewskich w celu wzmacniania ich władztwa i pozycji. Począwszy od lat 40. XIII wieku, będąc w sojuszu z Mazowszem, dążyli do opanowania i poskromienia sił Jaćwieży. Wymownym świadectwem ich wysiłku było zbieranie daniny z podporządkowanego terytorium przez Konstantyna Położyszyło, która to następnie była dzielona pomiędzy Rusinów i Polaków. Owa wspólna polityka została zniweczona przez Burundaja dowódcy mongolskiego, który nie tylko poskromił bunt Daniela Romanowicza, ale również doprowadził do zniszczenia sojuszy skrzętnie budowanych przez króla Rusi. Celem referatu jest pokazanie etapów podboju ziemi Jaćwieskiej przez koalicję mazowiecko-ruską w kontekście polityki Romanowiczów.

Powstała pod koniec XIII wieku lub na początku XIV wieku Kronika halicko-wołyńska, jest jedyna zachowaną kroniką z terenów Rusi. Badania tekstologiczne wykazały, że możemy wydzielić co najmniej dwóch „autorów” tego dzieła. Celem wykładu będzie pokazanie znajomości bizantyńskich tradycji piśmienniczych na terenie zachodniej Rusi oraz kwestia, czym była Kronika halicko-wołyńska dla jej ostatniego redaktora.