Zaraz po wyzwoleniu Krakowa, dr Rudolf Jamka, nieformalny lider krakowskiej archeologii w czasie wojny, uczeń Włodzimierza Demetrykiewicza, twórcy Katedry Archeologii Prehistorycznej na UJ (doktorat w 1932 roku), angażuje się w akcję zabezpieczania dewastowanych w wyniku działań wojennych, zbiorów muzealnych na Górnym, a później w miarę przesuwania się frontu, na Dolnym Śląsku. W maju 1945 przybywa do płonącego jeszcze Wrocławia i tu buduje od podstaw polską archeologię, powołując Zakład Prehistorii na Uniwersytecie Wrocławskim; po uzyskaniu przez niego habilitacji w 1947 r. przekształcony w Katedrę Prehistorii. Zajęcia dydaktyczne z prehistorii rozpoczęto tu już w początkach grudnia 1945 r. Organizuje też Muzeum Prehistoryczne, którego zostaje dyrektorem i już w czerwcu 1946 r., otwiera pierwszą na terenie polskiego Wrocławia wystawę poświęconą pradziejom Śląska. W 1949 r. Rudolf Jamka zostaje też mianowany profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Wrocławskim.