dr hab. Zofia Aleksandra Brzozowska, prof. UŁ
Uniwersytet Łódzki

Wydział Filologiczny, Katedra Filologii Słowiańskiej

VIII KONGRES MEDIEWISTÓW POLSKICH - GNIEZNO 2025

Koordynator
Lista referatów
Przekłady bizantyńskich tekstów historycznych w piśmiennictwie Słowian Południowych i Wschodnich w średniowieczu
Średniowieczne dziejopisarstwo Słowian prawosławnych (Bułgarów, Serbów i mieszkańców Rusi) formowało się, poczynając od X w., pod silnym wpływem historiografii bizantyńskiej. Najstarsze tłumaczenia tego rodzaju tekstów z greki na język staro-cerkiewno-słowiański zostały wykonane w Bułgarii, za panowania Symeona I Wielkiego (893–927) i Piotra (927–969). Przede wszystkim powstały wtedy całościowe przekłady chronografii Jana Malalasa i Jerzego Mnicha (Hamartolosa). Tłumaczenia te szybko trafiły na Ruś. Okresem nasilonej działalności translatorskiej Słowian na Bałkanach (w II carstwie bułgarskim, Serbii Nemaniczów i na górze Athos) był XIV w. Przetłumaczono wówczas dzieła Jana Zonarasa, Konstantyna Manassesa, Jerzego Mnicha (drugi przekład, niezależny od starobułgarskiego) oraz Symeona Magistra i Logotety. Większość z nich trafiła na wschód Słowiańszczyzny. Na Rusi chronografie bizantyńskie dały początek chronografom – rodzimym kompilacjom, zawierającym wykład dziejów powszechnych.

Organizatorzy