Najstarsze zachowane rękopisy “Opowiadania o literach ruskich” pochodzą z lat 70. XV w. W polskiej nauce tekst ten znany jest dzięki wzmiance na temat św. Wojciecha i jego działalności „na Morawach, w Czechach i u Lachów”. Zgodnie z zawartą tam opowieścią krainy te miały być schrystianizowane przez Cyryla i Metodego w duchu bizantyńskiego prawosławia, następnie wykorzenionego przez Wojciecha. Obecność tego nieznanego z innych źródeł motywu tłumaczona była przez badaczy napięciem politycznym między Moskwą a Polską i Litwą. Takie ujęcie sprawy nie wyjaśnia jednak genezy przekonania XV-wiecznego ruskiego pisarza o wpływie misji Metodiańskiej na ziemie piastowskie oraz powiązania jej zaniku z osobą Wojciecha. Najnowsze badania nad formacją umysłową praskiego biskupa każą podejrzewać, że problemu tego nie można sprowadzić do pozycji nieuzasadnionego stereotypu. Odwołując się do tych ustaleń oraz nowego spojrzenia na „Opowiadanie…” podjęta zostanie próba wyjaśnienia obecności w nim wątku piastowskiego.