Kruszwica to miejsce, z którym wiąże się wielowiekowa tradycja historyczna, uznana za jedną z najstarszych w Polsce i dlatego od najdawniejszych czasów, w świadomości Polaków wiązano to miejsce z genezą państwa piastowskiego. Szczególne uwarunkowania przyrodniczo-kulturowe średniowiecznej Kruszwicy i regionu nad Gopłem spowodowały, że studia nad dziejami tego ośrodka zajmują ważną pozycję w historiografii Polski. Na stałe wpisała się Kruszwica w polską historię dynastyczną, budowę państwa piastowskiego i jego struktur. Podczas trwających przeszło 65 lat prac badawczych, przede wszystkim archeologicznych, pozyskano zbiór unikatowych źródeł kultury materialnej. Ich opracowanie, pozwoliło na weryfikację wielu dotychczasowych ustaleń dotyczących początków państwa, powstawania struktur kościelnych, administracyjnych i gospodarczych i poszerzyło istniejącą dotąd wiedzę historyczną o formowaniu się duchowych i materialnych podstaw instytucji władzy i kultu