dr hab. Dagmara Adamska, prof. UWr

Sekcja 21.: De spatio signando. Materialne i symboliczne wyznaczniki przestrzeni oraz sposoby jej organizacji w średniowieczu

Celem niniejszej prezentacji jest omówienie sposobów wyznaczania granic obszarów wiejskich i przedmieść na średniowiecznym Śląsku. Zagadnienie to dotychczas rzadko podejmowano w literaturze przedmiotu, a źródła pisane zawierają jedynie nieliczne odniesienia do omawianej problematyki. Granice te pełniły podwójną funkcję – nie tylko stanowiły bariery chroniące określone tereny przed niepożądanym dostępem, ale także służyły jako wyraz posiadania i symbol własności. Drobne konstrukcje, takie jak płoty, wały czy ogrodzenia, miały więc zarówno charakter obronny, jak i symboliczny. Drugim aspektem wystąpienia jest analiza metod podziału przestrzeni wewnątrz obszarów wiejskich i przedmiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia wyznaczania granic ogrodów. Wznoszone bariery zabezpieczały teren przed intruzami, chroniły uprawy i budynki oraz umożliwiały zarządzanie własnością, a jednocześnie – na wzór „hortus conclusus” – budowały w ówczesnych oczach aurę bezpiecznego schronienia.