dr hab. Andrzej Janowski, prof. IAE PAN

Sekcja 24.: Wczesnośredniowieczne grody w Europie Środkowo-Wschodniej jako narzędzia władzy nad ludźmi i terytorium

Grody czyli osiedla delimitowane. Ich odmienna od typowych osad forma, otoczona jakimś rodzajem wału lub innej przeszkody narzuca sposób ich interpretacji jako miejsc obronnych. Tymczasem wiele z tych wałów nie miało rozmiarów, które w sposób istotny mogły zapewnić bezpieczeństwo. Tak było zwłaszcza w najstarszych tego typu osiedlach. Dopiero z czasem powiększenie i skomplikowanie „umocnień” dało realną ochronę przed zagrożeniem. Budowa grodów wydaje się zatem działaniem podyktowanym bardziej skomplikowanymi, często nieuchwytnymi dzisiaj, czynnikami. W wystąpieniu zostanie przeanalizowany rozwój, przemiany i znaczenie grodów w strukturach osadniczych w dorzeczu Regi począwszy od najstarszych tego typu znanych obiektów z przełomu starożytności i wczesnego średniowiecza, przez okres plemienny, początki pomorskiej państwowości aż do XII w. kiedy tracą one znaczenie i przestają użytkowane.