W historii badań nad początkami Litwy i dziejami Mendoga, które na dużą skalę prowadzone są już od 200 lat, znaczące miejsce zajmują prace autorstwa polskich historyków – J. Latkowskiego, W. Kamienieckiego, H. Łowmiańskiego i H. Paszkiewicza. Dyskusja, którą wokół ich koncepcji genezy państwa litewskiego oraz opinii na temat Mendoga i jego działań toczyło międzynarodowe środowisko historyków ukształtowała na długo postrzeganie początków litewskiego państwa i jego chrystianizacji. Do polemik, przerwanych po wybuchu II wojny światowej, powrócono później, ale już nie tak intensywnych i przy znacznie mniejszym udziale polskich badaczy. W historiografii polskiej zaniedbany problem genezy Litwy i początków jej chrystianizacji na gruncie badawczym przywrócili K. Stopka (1. próba chrystianizacji; 1987) i K. Pietkiewicz (początki państwowości; 2010). W tamtym czasie intensywne studia nad tymi zagadnieniami prowadził litewski mediewista E. Gudavičius i zwieńczył je w 1998 nowoczesną monografią „Mindaugas”. Ani jednak litewski badacz nie odniósł się w jakikolwiek sposób do wartościowych naukowo wyników badań K. Stopki w kwestii chrztu Mendoga, ani też K. Pietkiewicz nie nawiązał do monografii Gudavičiusa, choć niezawodnie ją zna. Studium Pietkiewicza nie jest tu wyjątkiem, co sprawia, że warto skonfrontować postrzeganie narodzin monarchii litewskiej we współczesnej polskiej historiografii z poglądami w tej kwestii współczesnych badaczy litewskich.