Tytułowe cytaty oddają ducha działań podejmowanych w tej części Prus Wschodnich, która w 1945 r. weszła w skład powojennej Polski. Podkreślane związki z polskością doskonale uzupełniały pulę argumentów, wśród których wiodące było „zadośćuczynienie sprawiedliwym pretensjom Polski”. Jednocześnie pejzaż kulturowy tych ziem nie pozwalał łatwo dostrzegać owej „wybitnie polskiej patyny”, co było wyzwaniem dla administracji państwowej i samorządowej, a przedstawicieli nauki stawiało w obliczu nowych zadań. Archeologia nie dysponowała tam tak dobrymi narzędziami, jak na ziemiach zachodnich, gdzie sięgające wczesnego średniowiecza słowiańskie korzenie mocno wspierały argumentację typu „myśmy tu nie przyszli, myśmy tu wrócili”. W przypadku ziem pruskich główną trudność sprawiał bałtyjski charakter autochtonicznych społeczności, których od domeny piastowskiej więcej dzieliło, aniżeli je z nią łączyło. Pomimo tego, podjęte działania stały się podwaliną tzw. polskiej szkoły archeologii archiwalnej.

Wczesnośredniowieczne społeczności Prusów i Jaćwingów, aż do czasów krzyżackiej konkwisty pozostawały poważnym zagrożeniem dla swych sąsiadów, co potwierdzają liczne źródła historyczne. Oznacza to, że wbrew z utrwalonemu w powszechnej świadomości przekonaniu o ich ograniczonym potencjale kulturowym, dysponowały one znaczną siłą militarną, wspartą systemem władzy pozwalającym na jej efektywne wykorzystania w akcjach ofensywnych. W tym kontekście, kluczowym zagadnieniem pozostaje standard wczesnośredniowiecznego uzbrojenia Prusów i Jaćwingów - coraz lepiej poznawany dzięki wynikom prowadzonych w ostatnich latach badań archeologicznych. Jego najbardziej spektakularnym elementom, tj. mieczom (wraz z towarzyszącą im problematyką zróżnicowania i funkcji - także symbolicznej), poświęcone będzie zapowiadane tym abstraktem wystąpienie.