Ołtarz kamienny – kopiec – miejsce centralne. O znaczeniu i funkcji konstrukcji kamiennej odkrytej w Kałdusie na tle porównawczym
Odkryty pod koniec ubiegłego wieku obiekt kamienny zlokalizowany u podnóża Góry św. Wawrzyńca znany jest badaczom wczesnośredniowiecznych przestrzeni sakralnych. Jest to obiekt wyjątkowy nie tylko pod względem formalnym ale przede wszystkim w kontekście jego roli w waloryzacji miejsca nacechowanego sakralnie i jego biografii. Pierwotne naturalne miejsce ofiarne, w postaci źródliska, zostało przetransformowane w miejsce ofiarne w formie ołtarza kamiennego, na którym w dalszej kolejności wybudowano aneks romańskiej bazyliki. Ostatnim etapem był powrót do przedchrześcijańskiej ofiarniczej funkcji przestrzeni, której pozostałością jest tzw. warstwa z kośćmi. W referacie ukażemy potrzebę powrotu do analizy tej wyjątkowej przestrzeni ze szczególnym naciskiem na fazę związaną z funkcjonowaniem ołtarza kamiennego. W referacie zostaną ukazane podobne konstrukcje z terenu Słowiańszczyzny Zachodniej oraz dalsze przykłady, które pod kątem znaczeniowym mogą być traktowane jako analogie.
Grodziska Pomorza Środkowego. Kraina między Bytowem a Słupskiem - stan badań, wyniki prac i perspektywy badawcze
Pomorze Środkowe jest jednym z obszarów o największej ilości zachowanych do dnia dzisiejszego grodzisk wczesnośredniowiecznych. Prawdopodobnie to właśnie z tego powodu teren ten stał się obszarem niezwykłego projektu badawczego realizowanego pół wieku temu przez zespół kierowany przez Jerzego Olczaka i Kazimierza Siuchnińskiego. Nowe badania terenów mocno zalesionych, wykorzystujące dane LiDAR pozwoliły w sposób znaczący rozszerzyć listę stanowisk oraz zweryfikować i doprecyzować chronologię niektórych obiektów. W referacie zostaną zaprezentowane wyniki prac wykopaliskowych w kontekście odrębności tej części Pomorza z wiodącą rolą rzeki Słupi oraz grodów w Słupsku i Udorpiu (Bytowie) znajdujących się na jej krańcach.
