dr hab. Wojciech Mrozowicz, prof. UWr
Uniwersytet Wrocławski
VIII KONGRES MEDIEWISTÓW POLSKICH - GNIEZNO 2025

Koordynator
Lista referatów
Władza świecka a życie klasztorne z perspektywy zakonnika z Żagania

Na utyskiwania zakonników na przedstawicieli władzy świeckiej w piśmiennictwie średniowiecznym można się natknąć dość często. Rzadko towarzyszy im jednak refleksja na temat kształtowania relacji między zakonnikami a ich otoczeniem, w szczególności zaś ze sprawującymi władzę. Tymczasem problematykę tę, w jednym ze swoich zachowanych w formie rękopiśmiennej utworów, podjął Ludolf, opat żagańskiego klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna. W referacie zostanie scharakteryzowany ten oryginalny, powstały około 1412 r. utwór. Ludolf porównuje w nim zakonników wręcz do męczenników. Boskie pochodzenie zakonników miało według niego sprawić, że przetrwali oni przez wieki mimo rozmaitych przeciwieństw i prześladowań ze strony „królów, wodzów, książąt, rycerzy, wasali”. Ludolf ukazując je cytuje znany skądinąd wiersz De miseria monachorum (Abbas Portensis…).

16. Ambona i władza
Non maior a minore, sed minor a maiore. Relacje między władzą świecką a kościelną w kazaniu Ludolfa z Żagania
Jedno z niepublikowanych kazań opata klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna w Żaganiu Ludolfa (zm. 1422) z cyklu opartego na słowach ewangelii św. Mateusza 16, 19: „Quodcumque ligaveris super terram…” wpisuje się w dyskurs eklezjologiczny doby głębokiego kryzysu Kościoła spowodowanego Wielką schizmą zachodnią. Zawarty w kazaniu wykład poglądów jest polemiką z ludźmi Kościoła, którzy w swojej krytyce umniejszają jego pozycję w świecie i zrównują bądź podporządkowują go Cesarstwu. W referacie zaprezentowana zostanie występująca w kazaniu argumentacja Ludolfa na rzecz wyższości władzy duchowej nad świecką, w tym m.in. interpretacja idei prymatu papieża czy translatio imperii. W wywodzie Ludolf posługuje się argumentami zaczerpniętymi z Biblii, przepisami prawa kanonicznego oraz odwołuje do wiedzy o wydarzeniach i postaciach historycznych.

Organizatorzy