Śmierć była kluczowym momentem w życiu ludzi średniowiecza. Dla uprzywilejowanych i potężnych był to czas, w którym ustalano zasady dotyczące spadkobierców lub pobożnych darowizn. Ostatnie testamenty władców i ich małżonek stanowią ważną dokumentację, ujawniającą ich powiązania społeczne, rodzinne i patronackie, warunki finansowe i kulturę materialną. Jednakże dokumenty te nie zostały dotychczas poddane szerszym badaniom porównawczym. W przypadku królowych środkowoeuropejskich jest to prawdopodobnie wynikiem słabej dokumentacji źródłowej, gdyż z Czech i Węgier przetrwało zaledwie kilka testamentów (o ile w ogóle zostały spisane). W artykule tym przeanalizowano niedawno odkryty testament Beatrycze z Neapolu (1457–1508), żony Macieja Korwina, rzucając światło na jej język, strategie i kontekst społeczny królowej. Ponadto zostanie on porównany z testamentami innych czeskich kobiet i mężczyzn królewskich (Elżbiety Rychencej, Jana Luksemburskiego, Zofii Bawarskiej, Elżbiety z Görlitz itd.)