Prosta broń o formie drewnianej pałki zaopatrzonej na końcu w metalową lub kamienną głowicę znana jest już od starożytności. W kulturze wschodu bardzo szybko oręż ten łączył funkcje militarne z rolą atrybutu dowódczego, co wynikało najpewniej z roli emblamatycznej maczug. Prawdopodobnie w wyniku wpływów ruskich broń ta dociera również na teren średniowiecznej Polski. Na podstawie znalezisk wydaje się, że mogła być używana przez wszystkie klasy społeczne. Od XV w. określano ją terminem pochodzenia tatarskiego lub tureckiego – buława. Od XVI w. buławy stanowiły symbol godności władzy hetmańskiej, a jej militarna funkcja uległa ograniczeniu. Buław mogli używać tylko hetmani, stąd urząd hetmański określało się mianem buławy. Buławić znaczyło hetmanić, przywodzić wojsku.
Czy jednak nowożytna niezwykle prestiżowa funkcja buław w Polsce miała swoje korzenie w średniowieczu, jak w innych krajach Europy? Możliwe przyczyny i uwarunkowania zostaną przeanalizowane na podstawie źródeł pisanych i obrazowych.
