Zagadnienie ujęte w tytule proponowanego referatu nie doczekało się, jak dotąd, kompleksowego, wielowymiarowego i nowoczesnego opracowania w postaci jednolitej monografii ani w historiografii polskiej, ani w nauce zagranicznej. Tymczasem jest to problem ważki, zasługujący niewątpliwie na gruntowne przestudiowanie i przedstawienie w odpowiednio szerokich ramach analitycznych, z wykorzystaniem analogii powszechnodziejowych. W ramach wystąpienia zamierzam podzielić się z audytorium wynikami moich ponad dziesięcioletnich badań nad wizytami legatów i posłów Stolicy Apostolskiej w Polsce za panowania Piastów. Ponieważ prowadzone przeze mnie dociekania zmierzają ku przyszłej monografii zagadnienia, zasadne wydaje się zebranie na jednym miejscu w syntetycznej formie tego, co udało się dotąd zbiorowym wysiłkiem ustalić, a następnie wskazanie, które tematy wymagają jeszcze refleksji i dyskusji. Referat zakończę prezentacją projektu planowanej rozprawy wraz z metodą badań i ich kwestionariuszem.