Nowoczesna analiza wszystkich materialnych aspektów, jakie zawierają w sobie obiekty zabytkowe, jest jedną z dróg do właściwego ich rozpoznania dla potrzeb historii sztuki oraz wartościowania dla potrzeb konserwatorskich. W referacie zostaną zaprezentowane wyniki najnowszych badań materiałoznawczych, przeprowadzonych technikami nieniszczącymi przy kodeksach wczesnopiastowskich w ramach projektu „Liturgica Poloniae”, jako asumpt do oceny ich materiałowego prestiżu oraz do rewizji pojęcia „codex aureus”, „codex pretiosus”, a także zaczyn do dalszych badań nad luksusowymi kodeksami rękopiśmiennymi w XI-wiecznej Europie.